Azərbaycan.media xəbər verir ki, Lent.az-ın müsahibi, “Ədəbiyyat qəzeti”nin baş redaktoru Azər Turan ədəbiyyat, tarix və repressiyaların ədəbi mühitə təsiri barədə geniş danışıb.
Azər Turan repressiyaya məruz qalanların siyasətin qurbanı olduğunu vurğulayaraq bildirib ki, yazıçı və şair siyasətdən qaça bilməz, çünki siyasət onları özü tapır. Mikayıl Müşfiq və Hüseyn Cavid kimi görkəmli ədəbi simaların taleyini misal gətirən Turan qeyd edib ki, Müşfiq bəzən siyasi məzmunlu şeirlər yazsa da, Stalin dövründə siyasəti-fürusət ona yönəldilmişdi: “Özünü də, düşüncələrini də öldürdülər. Siyasət özü gəlib tapır sənəti.”
Turan həmçinin qeyd edib ki, sistemin quruluşu təbii olaraq bəzi şəxsiyyətləri hədəfə alırdı: “1937-ci ildə nəinki şairlər, bəzən kommunist məmurlar da bir-birinin qəniminə çevrilmişdilər. Ruhulla Axundov və Mirzə Davud Hüseynov kimi şəxslər də sistem tərəfindən məhv ediliblər.”
Baş redaktor Müşfiq və Süleyman Rüstəmin taleyi arasında fərqlərə diqqət çəkərək deyib: “Gedənə itkimiz kimi, qalana ədəbiyyat baxımından qazancımız kimi baxmalıyıq.” Hüseyn Cavidin əsərlərindəki cəsarətli mövzuların da həmin dövrün mürəkkəb siyasətinin təsiri altında olduğunu vurğulayıb.
Azər Turan Azərbaycan-Türkiyə ədəbi-mədəni əlaqələrinə də toxunub və hazırkı vəziyyəti “bərbad” adlandırıb: “Ədəbi əlaqələr özfəaliyyət səviyyəsindədir. Məhəmməd Hadi və Cənab Şəhabəttin kimi böyük şairlərimizi nə Türkiyəyə, nə də dünyaya yetərincə tanıda bilməmişik.”
Qəzetin mövcud fəaliyyəti və ədəbi prinsiplərindən danışan Turan bildirib ki, “Ədəbiyyat qəzeti” Yazıçılar Birliyinin orqanıdır və bu səbəbdən də üzvlərin əsərlərinin çapı onların təbii haqqıdır. Eyni zamanda, bəzən zəif ədəbi keyfiyyətə malik şeirlərin də qəzetdə yer almasının səbəbi Vətən sevgisi ilə yazılmış əsərlərin ədəbi ölçülərdən önəmli ola bilməsidir.
Azər Turan müsahibədə həmçinin Hüseyn Cavidin qızı Turan Cavid və onun yaşadıqlarına toxunaraq, həmin dövrün insanlarının həyatına dair maraqlı epizodları bölüşüb və repressiyaların şəxsiyyətlər üzərində yaratdığı təsiri vurğulayıb.
Bu müsahibə ədəbiyyat, tarix və mədəniyyət sahəsində repressiyaların Azərbaycan ədəbi mühitinə təsirini aydın şəkildə göstərir, həmçinin keçmişin dərslərinin bu gün də aktuallığını qoruduğunu xatırladır.