Azərbaycan.media xəbər verir ki, ailə insan həyatının ən əsas sosial dayaqlarından biri olmaqla yanaşı, psixoloji rifahın formalaşmasında da həlledici rol oynayır. Ailə içi münasibətlər, funksiyalar və rol bölgüsü həm uşaqların sağlam psixoloji inkişafına, həm də böyüklərin emosional və sosial vəziyyətinə birbaşa təsir göstərir. PRİM – Psixososial Reabilitasiya və İnkişaf Mərkəzinin direktoru, psixoloq M. Almara Ağaqızı bu mövzuda geniş təhlil təqdim edib.
Ailə funksiyalarının psixoloji təsiri
Təhsil və sosiallaşma. Uşaq ilk sosial təcrübəni ailədə qazanır. Sosial qaydalar, davranış normaları və cəmiyyətlə ünsiyyət bacarıqları burada formalaşır. Sağlam ailə mühiti uşağın gələcək sosial uyğunlaşmasının əsasını qoyur.
Duyğusal təhlükəsizlik. Ailə üzvlərindən alınan emosional dəstək, sevgi və qəbul edilmə hissi uşağın psixoloji sağlamlığı üçün həlledici amildir. Bu dəstək böyüklərin də streslə mübarizəsinə müsbət təsir göstərir.
Qorunma və təminat. Ailənin fiziki və maddi təminat funksiyası uşaqların təhlükəsizlik hissini gücləndirir və onların psixoloji sabitliyini təmin edir.
Mənəvi və əxlaqi dəyərlərin aşılanması. Ailə, uşaqlara əxlaqi prinsiplər öyrədən və onların davranışlarını formalaşdıran əsas mühitdir.
Ailədaxili rol bölgüsü və psixoloji nəticələr
Gözləntilər və məsuliyyət. Ailə rolları ilə bağlı stereotiplər və gözləntilər bəzən psixoloji təzyiq yaradır. Ənənəvi modeldə kişinin təminatçı, qadının isə ev işləri və uşaq qayğısına cavabdeh olması hər iki tərəfdə stres və emosional yüklənmə yarada bilər.
Dəyişən rollar. Müasir ailələrdə rol bölgüsü daha balanslı formaya keçir. Kişilərin ev işlərində və uşaq tərbiyəsində iştirakının artması ailədaxili harmoniyanı və psixoloji rifahı gücləndirir.
Münaqişələr və psixoloji gərginlik. Rolların yanlış bölünməsi və məsuliyyətlərin qeyri-bərabər paylanması gərginliyə, emosional tükənməyə və ailədaxili münaqişələrə səbəb ola bilər.
PRİM-in yanaşması və psixososial dəstək
PRİM ailədaxili münasibətlərin sağlamlaşdırılması və psixoloji tarazlığın qorunması üçün müxtəlif reabilitasiya proqramları həyata keçirir. Mərkəzin fəaliyyəti düzgün kommunikasiya, qarşılıqlı anlaşma və emosional dəstəyin gücləndirilməsinə yönəlib. Buraya psixoloji məsləhətlər, münaqişə idarəetmə təlimləri, stresslə mübarizə strategiyaları və ailə terapiyası daxildir.
Psixoloq Almara Ağaqızı bildirir ki, düzgün qurulmuş ailə strukturu və sağlam rol bölgüsü hər bir üzvün psixoloji inkişafı üçün əsas şərtdir.
Qeyd: Psixoloqla əlaqə üçün PRİM – Psixososial Reabilitasiya və İnkişaf Mərkəzinin ünvanı: Bakı şəhəri, Zahid Xəlilov 48A, Elmlər m/st yaxınlığı.
Əlaqə nömrəsi: 050 777 80 04
İnstagram: @almara.melikova.aga_qizi
Mənbə: Azərbaycan.media