Ailə, uşaqların şəxsiyyətinin inkişafında, sosial davranışlarının formalaşmasında və dəyərlər sisteminin qurulmasında əvəzsiz rol oynayır. Ailə dəyərləri uşaqlara yalnız davranış qaydalarını öyrətmir, eyni zamanda onları gələcəkdə məsuliyyətli və aktiv cəmiyyət üzvləri kimi yetişdirir.
Azərbaycan.media saytının “Qaranlıqdan işığa” rubrikası çərçivəsində ailə dəyərlərinin uşaqlara necə öyrədilməsi və onların əhəmiyyəti barədə danışacağıq.
Ailə dəyərləri nədir?
Ailə dəyərləri, bir ailənin mənəvi və əxlaqi prinsiplərini, ənənələrini və inanclarını əks etdirir. Bu dəyərlərə sevgi, hörmət, dürüstlük, əməksevərlik, yardımlaşma və məsuliyyət daxildir. Onlar uşaqlara dünya görüşünü formalaşdırmaq və münasibətlərdə etik davranışları öyrətmək üçün əsas rol oynayır.
Ailə dəyərlərinin uşaqlara öyrədilməsi
Nümunə olmaq:
Uşaqlar valideynlərinin davranışlarını diqqətlə izləyir. Valideynlərin gündəlik həyatında dürüstlük, hörmət və empatiya nümayiş etdirməsi, uşaqlar üçün ən təsirli dərsdir.
Ailə mərasimləri və ənənələr:
Bayramlar, ailə toplantıları və digər ənənəvi tədbirlər, uşaqlara dəyərləri öyrətmək üçün ideal fürsətdir. Bu anlar həm də ailənin birliyini gücləndirir.
Açıq ünsiyyət:
Valideynlərin uşaqları ilə açıq və dürüst danışması, onların dəyərləri anlamasına kömək edir. Hissləri ifadə etməyi və dəyərləri müzakirə etməyi öyrətmək vacibdir.
Tədris və istiqamət:
Əxlaqi dərslər, kitablar, hekayələr və filmlər vasitəsilə uşaqlara düzgün davranış nümunələri göstərmək mümkündür. Bu üsullar həm maraqlı, həm də təsirli olur.
Yardımlaşma və sosial məsuliyyət:
Uşaqlara başqalarına kömək etməyin, cəmiyyətə xidmət etməyin önəmi öyrədilməlidir. Bu, onların empatiya və sosial məsuliyyət hissini inkişaf etdirir.
Ailə dəyərlərinin uşaqlara faydası
Şəxsiyyətin formalaşması:
Ailə dəyərləri uşaqların özünü tanımasına və şəxsiyyətinin formalaşmasına kömək edir. Gələcəkdəki qərarlarını və münasibətlərini bu dəyərlərə əsaslanaraq quracaqlar.
Sosial məsuliyyət:
Uşaqlar ailədə öyrəndikləri dəyərlər sayəsində cəmiyyətlə daha sağlam münasibətlər qurur və məsuliyyətli davranırlar.
Duyğusal sağlamlıq:
Sevgi və dəstək dolu bir ailə mühiti uşaqların emosional sağlamlığını gücləndirir və streslə mübarizədə kömək olur.
Daha yaxşı gələcək:
Ailə dəyərləri, uşaqları həyatın çətinliklərinə hazırlayır. Onlar maneələri dəyərlərinə söykənərək aşmağa öyrənirlər.
Nəticə
Ailə dəyərləri uşaqların sağlam, məsuliyyətli və etibarlı fərdlər kimi yetişməsində həlledici rol oynayır. Valideynlərin bu dəyərləri uşaqlarına ötürmək üçün göstərdiyi səylər, onların gələcəyini formalaşdırır. Uşaqlara dəyərlərin öyrədilməsi yalnız fərdi inkişaf üçün deyil, eyni zamanda cəmiyyətin sağlamlığı üçün də vacibdir. Sevgi, dəstək və doğru istiqamət verən ailə mühiti, daha yaxşı bir gələcəyin təməlini qoyur.
Almara AĞAQIZI
“PRİM” Psixososial Reabilitasiya və İnkişaf Mərkəzinin direktoru
📞+994 50 207 80 04
📍Ünvan: Bakı ş. Zahid Xəlilov 48A, Elmlər m/st yaxınlığı
Mənbə: Azərbaycan.media