Psixoloji çətinliklər uşaqların inkişafına birbaşa təsir edən əsas amillərdəndir. Belə hallarda valideynlərin davranışı və yanaşması övladın rifahı üçün həlledici rol oynayır. Psixoloji problemlərlə üzləşən uşaqlara düzgün və anlayışlı şəkildə dəstək göstərmək onların sağlam inkişafına mühüm töhfə verir. “Azərbaycan.media” saytının “Qaranlıqdan işığa” rubrikası çərçivəsində bu mövzuda valideynlər üçün faydalı tövsiyələri təqdim edirik.
1. Psixoloji problemləri anlamaq
Valideynlər övladlarında psixoloji problemləri vaxtında müşahidə etməli və bu vəziyyətin mahiyyətini anlamağa çalışmalıdırlar. Uşaqlarda psixoloji inkişaf ləngiməsi, nitq problemləri, diqqət dağınıqlığı, davranış pozuntuları, ünsiyyət çətinlikləri və autizm spektr pozuntuları kimi hallar müşahidə oluna bilər. Hər bir vəziyyət fərqli yanaşma tələb edir. Mütəxəssis məsləhəti almaqla valideynlər uşaqlarının vəziyyəti haqqında daha dolğun məlumat əldə edə bilərlər.
2. Empatiya və səbirli yanaşma
Uşaqların hisslərini anlamaq, onları dinləmək və çətinliklərini qəbul etmək empatik münasibətin əsas göstəricisidir. Empatiya uşağın ailəsinə olan etibarını artırır, özünü dərk etməsinə və emosional rahatlıq tapmasına kömək edir. Valideynlər səbirli və anlayışlı olduqda, övladları da daha güvənli mühitdə böyüyürlər.
3. Peşəkar yardımın əhəmiyyəti
Psixoloji problemlərin aradan qaldırılmasında peşəkar mütəxəssislərin rolu böyükdür. Psixoloq və ya uşaq psixiatrı uşağın inkişaf tarixini dəyərləndirərək doğru diaqnoz qoya bilər. Müvafiq müalicə və reabilitasiya proqramına vaxtında başlamaq uşağın həyat keyfiyyətini xeyli yaxşılaşdırır. Valideynlər bu prosesdə aktiv iştirak etməli və mütəxəssisin tövsiyələrinə əməl etməlidirlər.
4. Sabitlik və gündəlik qaydalar
Psixoloji problemi olan uşaqlar üçün sabit mühit və müntəzəm gündəlik rutin çox vacibdir. Gərginlik, qalmaqal və stress yaradan hallardan uzaq mühit uşağın özünü təhlükəsiz hiss etməsinə şərait yaradır. Nizamlı həyat tərzi uşağın psixoloji sabitliyini qorumağa kömək edir.
5. Müsbət münasibətlər qurmaq
Valideynlə uşaq arasında güclü emosional bağ psixoloji inkişafın əsas sütunlarından biridir. Valideyn övladına dost kimi yanaşmalı, onun uğurlarını qeyd etməli və müsbət davranışlarını təşviq etməlidir. Uşağın güclü tərəflərinə diqqət yetirmək və onu təqdir etmək, özünəinam hissini artırır və potensialını üzə çıxarır.
6. Valideynin özünə qayğısı
Valideynin emosional vəziyyəti uşağın psixoloji durumuna birbaşa təsir edir. Buna görə valideynlər öz rifahlarına da diqqət yetirməli, istirahət etməli və ehtiyac duyduqda dəstək axtarmalıdırlar. Sağlam və balanslı ailə mühiti uşağın da ruhi sağlamlığına müsbət təsir göstərir.
7. Maariflənmə və ictimai dəstək
Psixoloji problemlərlə üzləşən valideynlər müvafiq mövzularda məlumatlı olmalı, maarifləndirici materiallar oxumalı və sosial dəstək qruplarına qoşulmalıdırlar. Təcrübə mübadiləsi və ictimai resurslardan yararlanmaq valideynlərə daha düzgün qərarlar qəbul etməyə kömək edir.
Nəticə
Psixoloji problemi olan uşaqlara dəstək olmaq üçün valideynlərin anlayışlı, səbirli və məlumatlı olması əsas şərtdir. Empatik yanaşma, peşəkar kömək, sabit mühit və müsbət münasibətlər uşağın emosional və sosial inkişafına güclü təsir göstərir. Valideynlər öz psixoloji sağlamlıqlarını da qoruyaraq övladlarına daha möhkəm dayaq ola bilərlər.
Psixoloq M. Almara Ağaqızı
PRİM – Psixososial Reabilitasiya və İnkişaf Mərkəzinin direktoru
(Psixoloqla əlaqə saxlamaq istəyənlər Bakı şəhəri, Zahid Xəlilov 48A, Elmlər m/st yaxınlığında yerləşən “PRİM” Psixososial Reabilitasiya və İnkişaf Mərkəzinə müraciət edə və ya 050 777 80 04 mobil nömrəsi ilə birbaşa Almara Ağaqızı ilə əlaqə saxlaya bilərlər. Həmçinin @almara.melikova.aga_qizi instagram səhifəsi vasitəsi ilə də Almara xanımla kontakt yarada bilərlər.)
Mənbə: Azərbaycan.media