Aygün Yavərqızı qələminə ədəbi baxış 

Aygün Yavərqızı qələminə ədəbi baxış

KƏDƏRİN ƏŞYASI

Mən də payız oluram,

payız gələndə.

Hər damcı bir hissəmdi yağır.

Yığılıram yer üzündə.

Hopduqca tozlanmış torpağa

Torpaq qoxuyuram.

Şanel səpir məni

ətirlərinin üstünə.

Bütün sevənlərin

ünvanı məndə olur.

Mən payız olanda.

Yarpaqlara sevgi şeri

yazıb səpirəm pəncərələrinə.

Kəhrəba sırğaya dönüb

asılıram ağacların

qulaqlarından.

Oğurlayıram Van Qoqun

palitrasını

Sarı boyayıram dünyanın

tablosunu.

Üşüməkdən qorxmuram.!

Mən payız olanda.

İsidirəm özümü

Çətir altda öpüşən

iki sevgilinin

dodaqları arasında.

Yığıram kədərin

əşyasını

yol çantasına.

Bilet alıb yola salıram

Durna qatarında.

Başqa bir qatarın

vağzalına qaçıram.

Yenicə doğulmuş

özümü qarşılamağa.

Külək uçursun

damdan-dama

Karlsonun balaca

qonağı olsun.

Nə qədər istəyir

oynasın əylənsin.

Qoymaram kimsə

xətrinə dəysin

bu şıltaq uşağın,

Mən payız olanda.

“KƏDƏRİN ƏŞYASI” ŞEİRİNİN BƏDİİ TƏHLILİ:

Aygün Yavərqızının “Kədərin əşyası” adlı şeiri poetik duyğunun, bədii təxəyyülün və daxili sükutun birləşdiyi, təbiətlə insan ruhu arasında dərin harmoniya yaradan nadir nümunələrdəndir. Şair burada payızı yalnız təbiət hadisəsi kimi deyil, həm də daxili bir hal kimi təqdim edir — yəni “payız gələndə” sadəcə yarpaqlar saralmır, həm də şairin iç dünyası sükutla, kədər və yaddaşla dolur. “Mən də payız oluram” misrası bu mənəvi çevrilişin, insanın təbiətlə eyni nəfəsi bölüşməsinin poetik simvoludur. Şeirdə təbiətin hər detalı bir duyğuya çevrilir: yağış damcısı hiss olur, torpaq qoxusu kimliyə, yarpaq yazısı sevgiyə, sarı rəng dünyanın yenidən boyanmasına bərabər tutulur. Bu, həm ruhun saflaşması, həm də özünüdərk prosesidir — şair payızla birləşərək öz “mən”ini daha dərindən hiss edir. O, “Van Qoqun palitrasını oğurlayıb” dünyanın tablosunu sarıya boyayır — bu, həm kədərin, həm də ümidin rəngidir. Sarı — sönməkdə olan günəşin, solmaqda olan sevgilərin, amma yenə də isidən bir xatirənin rəngidir. Payızda üşüməyən bu “mən” çətir altında öpüşən iki sevgilinin dodaqları arasında isinir. Bu misralar həm şairin romantik təbiətini, həm də kədəri həyatın təbii hissəsi kimi qəbul etməsini göstərir. “Yığıram kədərin əşyasını yol çantasına” — bu misra insanın öz ağrıları ilə barışmasını, onları yola salıb yeni bir başlanğıca hazırlaşmasını simvolizə edir. Durna qatarı burada həyatın axışıdır — biri gedir, biri gəlir, biri ayrılır, biri doğulur. Sonda “yenicə doğulmuş özümü qarşılamağa” qaçan poetik “mən” artıq dönüş nöqtəsinə çatır — kədəri yola salıb saf bir başlanğıca çevrilir. Şeir həm də incə bir uşaq təbiətini daşıyır: Karlsonun balaca qonağı kimi, payızın içində oynayan, qorunmaq istəyən bir ruh var. Bu uşaq həm tənhadır, həm azaddır, həm də sevilmək istəyir. Aygün Yavərqızının poetik dili bu şeirdə həm vizual, həm duyğusal, həm də fəlsəfi qatlarla zəngindir. “Kədərin əşyası” adi bir mövsümü deyil, insanın içindəki mövsümləri — dəyişimi, solmağı, təzələnməyi, doğulmağı və ölməyi eyni anda ifadə edən bir poetik təqvim kimidir. Şair burada kədəri bir yük kimi deyil, bir sənət əşyası kimi daşıyır, onu gözəlliyə çevirir. Beləcə, payız həm kədərin, həm də yaradıcılığın ən məhsuldar fəslinə çevrilir — çünki Aygün Yavərqızının payızı insan ruhunun ən şəffaf aynasıdır.

Uğurlar olsun həmişə!